Kompetencje kluczowe to umiejętności, które nie tylko umożliwiają zdobycie zatrudnienia, ale także wspierają rozwój osobisty i aktywne życie społeczne. Kształtowanie tych kompetencji rozpoczyna się już w pierwszych latach życia i jest kontynuowane przez całe życie, wpływając na naszą zdolność do adaptacji i sukcesu w zmieniającym się świecie.
Ze względu na ich znaczenie, w 2006 roku Parlament Europejski i Rada Unii Europejskiej przyjęły zalecenie dotyczące kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie. Dokument ten był wielokrotnie aktualizowany, a jego najnowsza wersja pochodzi z 2018 roku. Wskazuje on na osiem podstawowych kompetencji, które każdy obywatel UE powinien rozwijać:
- Umiejętność rozumienia i tworzenia informacji – obejmują zdolność czytania, pisania oraz skutecznego komunikowania się.
- Wielojęzyczność – umiejętność posługiwania się różnymi językami.
- Kompetencje matematyczne oraz nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii – zdolność rozwijania i wykorzystywania myślenia matematycznego oraz zrozumienie zasad naukowych i technologicznych.
- Kompetencje cyfrowe – odpowiedzialne korzystanie z technologii cyfrowych.
- Umiejętności interpersonalne i zdolność do nabywania nowych kompetencji – zarządzanie czasem i informacjami, zdolność do autorefleksji, współpraca z innymi oraz samorozwój.
- Kompetencje obywatelskie – aktywne uczestnictwo w życiu społecznym i zrozumienie pojęć społecznych, gospodarczych i politycznych.
- Przedsiębiorczość – zdolność przekształcania pomysłów w działania i osiąganie zamierzonych celów.
- Umiejętności w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej – kreatywne wyrażanie pomysłów i zrozumienie różnych kultur.
Powstanie listy kluczowych kompetencji miało na celu zwrócenie uwagi państw członkowskich UE na konieczność zapewnienia równego dostępu do edukacji. Chodziło o to, aby każde dziecko i dorosły miał szansę na zdobycie podstawowych umiejętności, które umożliwiają znalezienie pracy oraz aktywne uczestnictwo w życiu społecznym.
Rozwijanie kluczowych kompetencji już od najmłodszych lat pozwala na pełniejsze wykorzystanie potencjału jednostki, co w konsekwencji prowadzi do zwiększenia jakości życia oraz wzmocnienia społecznej spójności i gospodarczej konkurencyjności Unii Europejskiej.